Festiwale literackie – święta czytelników, autorów i wydawców. Można na nich być osobiście, ale niektóre można też oglądać na żywo w internecie. Które?
Czego chciałem się dowiedzieć?
Czy festiwalowe spotkania są nadawane na żywo w internecie? Czy organizatorzy festiwali literackich próbują rozszerzyć swoją publiczność o publiczność online? Nie brałem pod uwagę nagrań, bo choć wartościowe, nie są tak atrakcyjne jak transmisje – o czym piszę tutaj. Odrzuciłem też festiwale, które robiły transmisje kilka lat temu, ale z jakiegoś powodu z nich zrezygnowały – liczyła się dla mnie tylko ostatnia edycja. Wreszcie, nie uwzględniłem transmisji na zamkniętych lub płatnych platformach – skupiłem się na Facebooku i YouTube jako najbardziej popularnych platformach do oglądania transmisji.
Baza festiwali literackich
Specjalnie dla Was stworzyłem bazę ponad 100 (a dokładnie: 101) większych i mniejszych festiwali literackich w Polsce – uwzględniłem festiwale prozy, poezji, festiwale kulturalne z dużym udziałem literatury, festiwale literatury dziecięcej. Nie uwzględniłem dużych, biletowanych imprez targowych. Na pewno jakieś festiwale mi umknęły, ale spróbuję to poprawić w przyszłym roku.
Lista festiwali z transmisjami
Poniżej festiwale literackie, które prowadziły transmisje podczas ostatniej edycji – najczęściej dotyczy to edycji 2025.
- Big Book Festival (Warszawa) – to robimy my, DobreTransmisje.pl! Czytaj więcej tutaj!
- Dalej Festiwal Literatury Podróżniczej (Łódź)
- Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady (Lądek-Zdrój)
- Festiwal im. Zygmunta Haupta (Gorlice)
- Festiwal Herlinga-Grudzińskiego „Pociąg do Literatury” (Kielce)
- Fikuśny Festiwal Literatury (Choszczno)
- Góry Literatury (Nowa Ruda)
- Media i Sztuka (Darłowo)
- Noc Księgarń (cała Polska) – w kilku edycjach pomagaliśmy my, DobreTransmisje.pl
- Stolica Języka Polskiego (Szczebrzeszyn)
- Warszawa Singera (Warszawa)
- Żar Literatury (Żory)
Jak wyglądają transmisje?
Jak wyglądają transmisje z polskich festiwali literackich, kto je realizuje, gdzie są nadawane?
Kto realizuje?
Duże festiwale: Big Book Festival, Góry Literatury, Stolica Języka Polskiego zwykle zatrudniają profesjonalne firmy, Mniejsze festiwale festiwale współpracują z lokalnymi stacjami telewizyjnymi, a mniejsze festiwale lub transmisje samodzielnie (tutaj przeczytasz, jak uniknąć błędów w samodzielnej transmisji).
Jak wyglądają transmisje?
Profesjonalne transmisje wykorzystują kilka kamer i grafikę, często też są tłumaczone na Polski Język Migowy, a prostsze transmisje są robione pojedynczą kamerą (tutaj przeczytasz, co to znaczy profesjonalna transmisja).
Ile wydarzeń jest transmitowanych?
Duże festiwale z reguły transmitują większość lub wszystkie spotkania, mniejsze festiwale wybierają jedno wydarzenie do transmisji.
Jakie wydarzenia są transmitowane?
Dominują oczywiście spotkania autorskie, ale transmitowane są też debaty literackie, gale wręczenia nagród, uroczystości otwarcia i zamknięcia, a nawet mini-studia festiwalowe w konwencji telewizji śniadaniowej – pod względem różnorodności transmisji wygrywa festiwal Stolica Języka Polskiego.
Gdzie można oglądać transmisje, na Facebooku czy na YouTube?
To rozkłada się mniej więcej po równo, ale np. Góry Literatury transmitują jednocześnie na obydwu tych platformach. Warto zauważyć, że transmisje na YouTube generalnie są łatwiejsze do znalezienia niż transmisje zagubione w czeluściach Facebooka.
Na jakich kanałach można oglądać transmisje?
Większe festiwale, np. Big Book Festival czy Stolica Języka Polskiego, mają swoje własne kanały, dzięki którym łatwiej znaleźć transmisje w internecie. Część festiwali korzysta z kanałów organizatorów: Góry Literatury nadają na kanale Fundacji Olgi Tokarczuk, Żar Literatury nadaje na kanale Miejskiej Biblioteki Publicznej w Żorach. Spotkania w ramach Nocy Księgarń są transmitowane na kanałach poszczególnych księgarń.
Wnioski
Spośród 101 sprawdzonych przeze mnie festiwali 12 prowadziło transmisje w ostatniej edycji, co oznacza, że mniej więcej 1 na 10 festiwali literackich „wychodzi” do publiczności online. Są to głównie festiwale duże, znane, z tradycjami, ze sponsorami.
Czy 10% festiwali z transmisjami to dużo czy mało? Według mnie, wciąż mało: pandemia przyzwyczaiła wiele osób do uczestniczenia w wydarzeniach poprzez transmisję, a usługi transmisji są przystępne cenowo i coraz trudniej będzie wyjaśniać potencjalnym uczestnikom, że nie zobaczą festiwalu, jeżeli na niego nie przyjadą. Miłość do literatury to jedno, ale nie każdy ma czas albo środki żeby pojechać na festiwal na drugi koniec Polski.
Z drugiej strony, wciąż 9 na 10 festiwali literackich nie organizuje transmisji. Te festiwale, które dopiero się rozkręcają, mogą zbudować popularność i pozyskać sponsorów dzięki zamówieniu transmisji.